Nie żyje Michael Gambon

Końcówka września przynosi wieści, niestety nie tylko dobre jak nowy zwiastun czy powrót zakulisowego doktorowego programu. Ze smutkiem informujemy, że dzisiaj zmarł irlandzki aktor Michael Gambon znany przede wszystkim jako drugi Albus Dumbledore, a Whovianom jako Kazran Sardick z Opowieści wigilijnej (The Christmas Carol) z Jedenastym Doktorem.

Mimo wielu sukcesów zarówno telewizyjnych, jak i kinowych, to teatr był jego największą miłością. Zagrał wiele szekspirowskich ról, pojawił się w telewizji jako inspektor Maigret, a nawet kiedyś brał udział w przesłuchaniach do roli Jamesa Bonda.

Michael John Gambon urodził się w Dublinie 19 października 1940 roku jako syn inżyniera i krawcowej. Kiedy miał pięć lat, jego ojciec przeniósł się do Londynu, by pracować przy odbudowie stolicy po nalocie. Gambon uczęszczał do St Aloysius’ College w Highgate, zanim jego rodzina ponownie się przeprowadziła, tym razem do Kentu. Ojciec nadał mu brytyjskie obywatelstwo, co sprawiło że przyszły tytuł szlachecki aktora był więcej niż tylko honorowy.

Szkoła była dla niego czymś w rodzaju próby. Jak wspominał:

Nie mam żadnych szczęśliwych wspomnień.

Rzucił szkołę w wieku 15 lat i podjął pracę jako praktykant narzędziowy w firmie Vickers. Jednak coś zawsze ciągnęło go do aktorstwa i stał się zagorzałym kinomanem. W wieku 18 lat zaczął uczęszczać do szkoły aktorskiej Royal Academy of Dramatic Art w Londynie. W trakcie nauki na uczelni występował w sztukach Szekspira i Czechowa, jednak dopiero jako dwudziestoparolatek zaczął aktywnie pchać do przodu swoją karierę sceniczną. Gambon zaczął pisać do różnych teatrów, a w swoim CV opisywał swoje niezwykłe – i fikcyjne – dokonania jako artysty. W końcu jeden z listów otrzymał Micheál MacLiammóir, impresario Gate Theathre w ojczystym Dublinie. Nie udało mu się zweryfikować twierdzeń przyszłego aktora, że grał on główną rolę w sztuce George Bernard Shawa w Londynie. Michael Gambon został przyjęty do dublińskiego teatru.

Po okrążeniu Europy z występami w Othello, Gambon przeniósł się do National Theatre, gdzie pod kierownictwem Laurence Oliviera pojawił się w licznych pomniejszych rolach u boku takich przyszłych gwiazd jak Derek Jacobi i Frank Finlay. To właśnie Olivier zasugerował młodemu Gambonowi poszerzenie swojego doświadczenia, dlatego też w 1967 roku dołączył on do Birmingham Repertory Company, gdzie zaczął grać bardziej konkretne role, takie jak główne role w Othello, Macbecie czy Koriolanusie.

The Borderers Michael Gambon

Gdy występował w The Borderers (zdjęcie wyżej), serialu BBC osadzonym w XVI-wiecznej Szkocji, dostrzegł go Cubby Broccoli i zaprosił go na przesłuchanie do nowego filmu o Bondzie, W tajnej służbie Jej Królewskiej Mości – Sean Connery odchodził wówczas z głównej roli i szukano nowego Bonda. Ciekawe jak wypadłby Bond Gambona, jednak nie dowiemy się tego – aktor nie był za bardzo zainteresowany rolą. Jak usłyszał od niego Broccoli:

Nie mam dobrych włosów i jestem nieco gruby.

Rolę Bonda przejął ostatecznie George Lazenby.

Natomiast przywiązanie do sceny opłaciło się Gambonowi w 1974 roku, gdy otrzymał rolę Toma w trylogii Alana Ayckbourna, The Norman Conquests. Entuzjastyczne recenzje ugruntowały pozycję Gambona jako komediowego aktora o dużych zdolnościach. Z dalszym uznaniem cieszyła się jego rola Jerry’ego w Betrayal wystawianej na South Bank w 1978 roku. Dwa lata później wystapił w The Life of Galileo Bertholda Brechta opowiadającej o życiu XVII-wiecznego włoskiego naukowca. Jeden z krytyków opisał występ Gambona jako „pozbawiony sentymentu, niebezpieczny i niezwykle potężny” i ponoć reszta obsady oklaskiwała aktora w drodze do garderoby.

Michael Gambon w The Singing Detective

Szerszej widowni stał się znany w 1986 roku dzięki serialowi Dennisa Pottera, The Singing Detective (zdjęcie wyżej). Złożona i mroczna opowieść jest postrzegana jako jeden z przełomów brytyjskiej telewizji. Gambon zdobył BAFT-ę za rolę tajemniczego pisarza przykutego do łóżka z paraliżującą chorobą skóry i stawów, który śni o fantastycznym świecie, w którym znajdował się tytułowy detektyw – grany również przez tego samego aktora.

Zagrał brutalnego gangstera Alberta Spicę w czarnej komedii kryminalnej Petera Greenawaya Kucharz, złodziej, jego żona i jej kochanek w 1989 r., a w latach 90. zagrał wiele innych pierwszoplanowych ról filmowych. Należą do nich Toys, w którym grał u boku Robina Williamsa, a także Plunkett i Macleane, Jeździec bez głowy i Gosford Park. Wystąpił także w dwóch sezonach Maigret jako tytułowy inspektor.

Z kolei w połowie lat 90. był wymieniany jako jeden z kandydatów na Ósmego Doktora. W 1998 roku królowa Elżbieta II odznaczyła go Orderem Imperium Brytyjskiego i przyznała tytuł szlachecki za zasługi dla sztuki dramatycznej. Jednak w przeciwieństwie do niektórych innych aktorów, nigdy nie używał swojego tytułu szlacheckiego.

Michael Gambon jako Dumbledore

Gambon nigdy nie traktował filmów tak poważnie jak swojej pracy na scenie. Nawet swoich sześciu występów w roli profesora Dumbledore’a w filmach o Harrym Potterze, którą przejął po śmierci Richarda Harrisa. Jak kiedyś powiedział:

Nie pamiętam żadnego z filmów, w których zagrałem. Przechodzisz od jednego do drugiego i wszystko zlewa się w jedną wielką masę. Pamiętam Harry’ego Pottera ze względu na kostium, który nosiłem. Tylko dwie warstwy jedwabiu i kapcie dywanowe. Bardzo jedwabne.

Nadal zachwycał na scenie. Wystąpił jako Davies we wznowieniu Dozorcy w 2001 roku, a cztery lata później w końcu zrealizował swoje ambicje by zagrać Falstaffa w Henryku IV, częściach 1 i 2 w National Theatre. W 2010 roku wrócił tam, gdzie zaczął karierę – do dublińskiego Gate Theatre, by wystąpić w Ostatniej taśmie, produkcji, która ostatecznie przeniesiona została na West End. W tym czasie występował także w telewzji, włączając w to rolę pana Woodhouse’a w adaptacji BBC powieści Jane Austen Emma, za co otrzymał nagrodę Emmy.

Zaś krótko po pożegnaniu z Harrym Potterem ogłoszono, że Michael Gambon pojawi się w Doktorze Who. Wystąpił w Opowieści wigilijnej razem z piosenkarką Katherine Jenkins, z którą się dobrze dogadywał. W odcinku tym przypadła mu podwójna rola jako Kazran Sardick i jego ojciec. Tym samym w Doktorze wystąpił drugi w historii po Dereku Jacobim aktor z tytułem rycerza.

Aktor był także rozchwytywany jako lektor. Był narratorem reklamy piwa Guiness z dwoma pingwinami, użyczył głosu m.in. w grach komputerowych (The Elder Scrolls Online czy Hogwarts Mystery) czy wujkowi Pastuzo z drugiej części przygód misia Paddingtona.

W 2015 roku aktor ogłosił koniec kariery na scenie, gdyż było mu coraz trudniej zapamiętać swoje kwestie. Eksperymentował z wykorzystywaniem słuchawki, by słuchać podpowiedzi, ale okazało się, że nie może się wtedy skupić na grze aktorskiej. Jednakże jego kariera telewizyjna i filmowa trwała dalej, wliczając to rolę Godfreya z Armii tetryków, Agenta Five w komedii Johny English kontratakuje i kolejnego serialu adaptującego szekspirowskie teksty, The Hollow Crown. Aż w końcu nadeszła jego ostatnia rola w filmie Cordelia z 2019 roku, gdzie zagrał Mosesa.

Poza aktorstwem Michael Gambon kolekcjonował i odnawiał zabytkowe pistolety i zegarki. Był też entuzjastą klasycznych samochodów, czemu dał wyraz pojawiając się w Top Gear w 2002 roku. Jego przejażdżka słynnym „samochodem za rozsądną cenę” pozwoliła mu pokonać ostatni zakręt na dwóch kołach. Producenci byli pod takim wrażeniem, że nazwali zakręt jego imieniem.

Kiedy zagadywał go dziennikarz, opowiadał niestworzone historie ze swojego życia. Na przykład opowiadał dziennikarzowi The Times, że jego nowa dziewczyna to mierząca sześć stóp (ok. 1,8m ) córka botswańskiego watażki, a innym razem opowiadał, że jego kariera w Royal Ballet (jednym z największych zespołów baletowych w Wielkiej Brytanii) zakończyła się, gdy spadł ze sceny.

Wielu krytyków określiło Michaela Gambona jako jednego z najlepszych aktorów charakterystycznych, ale odrzucał ten epitet:

Każda rola, którą gram jest wariantem mojej własnej osobowości. Nie ma żadnego aktora charakterystycznego, jestem po prostu ja.

Michael Gambon zmarł dzisiaj (28 września) w wieku 82 lat.

źródło: BBC News



Fan Dwunastego, Dziesiątego i Jedenastego. Planuje pewnego dnia obejrzeć całe Classic Who. Do redakcji Gallifrey.pl dołączył w 2019 roku, a od 2020 jest redaktorem naczelnym. Nałogowy czytelnik (do tego stanu doprowadził go m.in. Harry Potter), chętnie ogląda seriale i filmy fantasy oraz sci-fi. Filmy Marvela są mu nieobce, komiksowo woli jednak DC. Chętnie zagra w gry (zarówno planszowe jak i komputerowe) i ucieknie z pokoju zagadek. Z wykształcenia robotyk, z zawodu programista baz danych.

Gallifrey.pl  wszystko o serialu Doctor Who

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *