Tristram Cary

Poznajcie jednego z kompozytorów najbardziej utożsamianych z muzyką czarno-białej ery Doctor Who.

Słowem wstępu: niniejszy artykuł powstał bardzo dawno temu, gdy miałem w planach napisanie całej serii tekstów o osobach tworzących dźwięki do pierwszych 26 sezonów serialu. Pomysł jednak upadł, gdyż mimo wszystko wolę pisane spontanicznie krótkie artykuły. O innych reprezentantach tej magicznej strony serialu jeszcze napiszę – wtedy też wspomnę o Tristramie. Zapraszam do lektury. I tak – tekst ma trzy strony. ;)

Nazwisko Tristrama Cary’ego chyba najbardziej kojarzone jest ze ścieżką dźwiękową do The Daleks. Oprócz tego napisał on muzykę do czterech innych seriali, a jego kompozycje wykorzystane zostały łącznie w siedmiu. Nie każdy wie, że dźwięki, które w owych przygodach towarzyszyły Doktorowi, są autorstwa jednej z najważniejszych postaci w historii narodzin i rozwoju muzyki elektronicznej Wielkiej Brytanii.

Działalność urodzonego w 1925 roku w Oksfordzie syna znanego pisarza Joyce’a Cary’ego zaczęła się w czasie II wojny światowej. Służąc w Royal Navy jako inżynier radarowy, Tristram całkowicie niezależnie zaczął wypracowywać własne spojrzenie na muzykę i zaczął ją tworzyć, wykorzystując wymyślone przez siebie przyrządy elektroniczne oraz techniki elektro-akustyczne. Stał się tym samym jednym z pionierów nie tylko szeroko pojętej muzyki elektronicznej, ale także nurtu, który potem nazwano Musique Concrete.

Po wojnie zaczął rozwijać swoje zainteresowania – pisał utwory na różne instrumenty i zaczął otwierać się na inne nurty muzyczne, przede wszystkim jazz. Dzięki temu w 1954 roku zaczął tworzyć muzykę do filmu, a w kolejnych latach jego działalność objęła także brytyjską radiofonię, telewizję i teatr. Nie zapomniał jednak o swoich początkach – w 1967 roku stworzył pierwsze studio elektroniczne w Royal College of Music oraz zaczął podróżować po Europie, spotykając się z innymi muzykami podzielającymi jego zainteresowania. W 1969 roku razem z Peterem Zinovieffem oraz Davidem Cockerellem założył Electronic Music Studios (London) Ltd, które szybko stało się pierwszym komercyjnym producentem przenośnych syntezatorów. Ich pierwszym dziełem był EMS VCS 3, który nie tylko został podstawowym narzędziem pracy BBC Radiophonic Workshop, ale był używany między innymi przez zespoły rockowe takie jak Pink Floyd czy The Who.

W 1974 roku wyemigrował do Adelaide w Australii, gdzie dalej tworzył i rozszerzył swoje zainteresowania, pisząc utwory między innymi na orkiestrę i chór. Do 1986 roku uczył również na tamtejszym uniwersytecie, po czym przeszedł na emeryturę, chcąc skoncentrować się na komponowaniu. W 1991 roku został odznaczony Orderem Australii za zasługi dla rozwoju muzyki. Zmarł w 2008 roku w wieku 82 lat.

Ścieżki dźwiękowe do Doctora Who stanowią dużą część telewizyjnego dorobku Tristrama. Napisał ich w sumie pięć i był trzecim kompozytorem spoza BBC Radiophonic Workshop posiadającym na swoim koncie największą liczbę seriali z oryginalną ścieżką dźwiękową, zaraz za Dudleyem Simpsonem i Keffem McCullochem oraz ex aequo z Dominikiem Glynnem. Liczba ta nie jest bez znaczenia, bowiem praktycznie każdy serial, dla którego Cary komponował, miał radykalnie inną warstwę muzyczną.