10 lat minęło – The Girl in the Fireplace

Niedopowiedziana postać, cudowna historia i skok na rumaku, czyli oglądamy historię najsłynniejszej kochanki króla Francji.

Rozpoczynając oglądanie Dziewczyny w kominku („The Girl in the Fireplace”), byłem nastawiony bardzo pozytywnie. Bądź co bądź to jeden z bardziej lubianych i chętniej polecanych odcinków pierwszych serii. I muszę przyznać, że w gruncie rzeczy mi się podobało, ale… Coś jednak zgrzyta za uszami. Całościowo podczas oglądania seans był niezwykle przyjemny, ale gdy zaczyna się analizować niektóre rzeczy, pojawiają się rysy. Może to wina poprzednich odcinków, które były prostsze fabularnie, ale też naprawdę dobre. Może przyczyną jest tu fakt, że Steven Moffat napisał w moim odczuciu dość ambitny scenariusz. I przypomniał mi tym samym przy okazji, że potrafi być dobrym scenarzystą, ale tylko wtedy, gdy pisze dwa poboczne odcinki na serię, a nie kreuje całą historię. Jaka więc była dziewczyna ukazująca się w kominku?

Zacznę może od krytyki, żeby na koniec było milej. Muszę się przyznać, że uwielbiam odcinki historyczne, pragnę większej ilości odcinków historycznych i ubolewam, że jest ich w sumie mało. Ale jednak trzeba przy nich pamiętać o zachowaniu pewnych standardów. Można tworzyć historie w oparciu o rzeczywiste wydarzenia, zachowując je niejako w tle (jak to było z Wikingami) lub odwoływać się do konkretnych postaci. Tę drugą ścieżkę wybrał Steven Moffat i niekoniecznie w pełni jej podołał. Jeanne Antoinette Poisson była postacią niezwykle skomplikowaną. Na potrzeby odcinka została natomiast niemiłosiernie spłaszczona, pozbawiona całej warstwy własnych problemów. Można powiedzieć, że tak musiało być, że odcinek trwa tylko nieco ponad czterdzieści minut, nie można się rozwlekać, gdy trzeba przedstawić jej podróżowanie dłuższą ścieżką i kolejne spotkania z Doktorem i robotami naprawczymi. Praktycznie zostało oddane tylko jej nazwisko, w pewnym stopniu zadziorny charakter, rezolutność (Doktor jakoś przyciąga takie postaci, szczęściarz) i jej relacja z królem Ludwikiem. Zabrakło natomiast dramatu wtedy, gdy pod koniec życia straciła znaczną część swojej urody i wpływów. Zabrakło trudów codzienności na dworze i ciężkiej pracy – jej życie zostało spłaszczone do podróżowania „dłuższą ścieżką” w oczekiwaniu na powrót Doktora i/lub robotów. Dobrze, że chociaż w ostatnich scenach pokazano autentyczny żal króla Ludwika, który w rzeczywistości także mocno przeżył odejście swojej kochanki. Jednak warstwę historyczną można i wypadałoby dopracować. Nawet jeśli niekompletnie, to w niektórych kwestiach były ku temu możliwości.

Skoro już skończyłem się pastwić nad warstwą historyczną scenariusza, to paradoksalnie sobie zaprzeczę i powiem, że całościowo jest to naprawdę niezły odcinek. Mamy ciekawą historię, dobry pomysł na jej realizację, przemyślanego, tykającego, ale groźnego przeciwnika (który mimo pewnych podobieństw w poruszaniu się, przewyższa pod każdym względem trzeszczące manekiny z pierwszej serii). I koń! Kto by wpadł na to, żeby na statku kosmicznym umieścić konia? A Moffat to zrobił i jeszcze udowodnił, że w jego odcinkach żaden element nie znajduje się przypadkowo, bez powodu, bo w końcu ten koń został wykorzystany. Dobrze, że jeszcze wtedy nie był showrunnerem, bo czekalibyśmy na to do czwartej serii. Podobnie jak na wytłumaczenie, proste, wręcz banalne, ale jakże istotne – dlaczego roboty potrzebowały właśnie mózgu Madame de Pompadour. Odcinek jest w cudowny sposób wewnętrznie domknięty i za to należy go chwalić. Po prostu przyjemnie się go ogląda, choć mnie osobiście zawodzi zakończenie – Reinette należała się podróż TARDIS (nawet jeśli miałaby pozostać niepokazana). Nieco naciągany wydaje mi się też sposób powrotu Doktora do swoich czasów, wiadomo, że musiał wrócić, ale mógłby się przy tym aż tak nie cieszyć.

O aktorach dziś krótko. Po ostatnim odcinku, w którym Mickey przemknął mi prawie niezauważony i był nieirytujący, dziś to nadrobił z nawiązką. Nie wiem właściwie, po co on jest. Jeszcze w odcinkach, które dzieją się na Ziemi i może się gdzieś włamać na komputerze, ale zasadniczo trzyma się z daleka, da się przeżyć. Ale jęczący, skomlący, narzekający, bojący się wszystkiego Mickey jest totalnie nie do strawienia. I ja nadal nie mogę zrozumieć jego relacji z Rose. Co do Rose, w tym odcinku niezbyt była sobą. Wyrozumiała dla innej kobiety, którą zainteresował się Doktor i współczująca. Spokojna i opanowana (widać, że procentuje czas spędzony z Doktorem). I w sumie za bardzo nie wiem, jak to ocenić, nie była sobą, nie była też specjalnie wyrazista, mocno nijaka. Wolałbym nie widzieć takiej Rose często. Ale ta dwójka pozostawała w tle. David Tennant i Sophia Myles naprawdę bardzo dobrze się zgrali. Wzajemnie się czuli i rozumieli. Szczególne ukłony w stronę odtwórczyni Madame de Pompadour, która w obrębie jednego odcinka musiała pokazać ponad 20 lat życia jednej postaci. I zrobiła to naprawdę przekonująco. Wyraźnie widać wzrastającą dojrzałość, mądrość, spryt, ale też powoli przerastające ją doświadczenie podróżowania swoją „dłuższą ścieżką”. I ten moment, w którym „wchodzi przez drzwi raz otwarte” i odczytuje cierpienie i samotność Doktora, co niewątpliwie w pewnym sensie rzutowało na ich relację. Jedyne czego bardzo żałuję i o czym już wspomniałem, to brak choć jednej przygody Doktora z Reinette. To byłoby coś cudownego.

Natomiast na koniec chciałbym zwrócić uwagę na element i na ludzi, którzy zazwyczaj pozostają w cieniu. Cała oprawa techniczna. Od muzyki Murraya Golda, w którą w tym odcinku szczególnie warto się wsłuchać, a nawet i bez tego mistrzowsko podkreśla ona i wzmacnia atmosferę. Przez świetne oddanie realiów kostiumami i wystrojem wnętrz. Nie tylko na dobrze ucharakteryzowanych robotach, ale też na tych wszystkich uczestnikach balu, którzy gdzieś tam w tle umykają, wrzeszcząc przeraźliwie ze strachu. Przez suknie samej Madame de Pompadour, za każdym razem inną, za każdym razem świetnie dopasowane. Po wystrój tego Wersalu, także oddany z dbałością o najmniejsze elementy. I nawet na koniec o taki detal, że wyjazd z Wersalu nie odbywa się zawsze piękną, olśniewają aleją, ale też jest tam straszne błoto, gdy spadnie deszcz. I za to należą się brawa.

Ogólnie dużo ponarzekałem, ale ostatecznie odcinek oglądało się bardzo dobrze i z przyjemnością będę do niego wracał. Może w tym tkwi sęk, żeby nie wszystko było idealnie wyważone jak w poprzednich trzech odcinkach, do których przyznam szczerze (może poza Zjazdem absolwentów („School Reunion”)) nie będę wracał z taką przyjemnością i wielką chęcią. Ten odcinek, mimo swoich niedociągnięć, był po prostu świetny. Godny polecenia znajomym, którzy dopiero zaczynają przygodę z Doktorem. Godny oglądania i cytowania. Po prostu brilliant.

A jaką wy macie opinię na temat tego odcinka? Piszcie w komentarzach!