10 lat minęło – Blink

Timey-wimey, Płaczące Anioły i Sally Sparrow, czyli naprawdę kultowe trio w odcinku Mrugnięcie („Blink”). Zbliżamy się powoli do końca serii, pozostały nam, łącznie z tym, tylko cztery odcinki. Po potyczce z Rodziną ruszamy… no właśnie, dokąd. W świat, gdzie Steven Moffat udowadnia nam kolejny raz, że pojedyncze historie bezsprzecznie pisać potrafi. I chwała mu za to.

Ten odcinek jest bardzo dobry od początku. Wścibska Sally Sparrow wchodzi do tajemniczego domu (bo jak sama stwierdzi, zawsze jej się takie podobały, już ją lubię). Dostrzega napis pod tapetą, jak się okazuje skierowany do niej. Każący jej się schylić, słusznie zresztą, bo po chwili znikąd dolatuje do niej kamień. Czy odcinek może się zacząć lepiej? Później jednak sprawy się komplikują, przyprowadzona do tego domu przyjaciółka Sally – Kathy – znika, w drzwiach natomiast staje jej wnuk informując, że babcia zmarła 20 lat temu. Niedługo potem znika również zauroczony Sally detektyw Shipton, usiłujący chwilę wcześniej zaprosić ją na kawę. On jednak równie szybko się odnajduje, jako umierający w szpitalu staruszek. Życie jest krótkie, a ty gorąca – mówił przed kontaktem z Aniołami. Zmieniła mu się optyka, ale swoim nowym życiem pomógł Sally, mimo że dla niej wciąż padał ten sam deszcz. Pojawiające się tu i ówdzie Płaczące Anioły, ale również bardzo inteligentna Sally, która ze sprytnym Doktorem wyprowadza je w pole świetnie grają całością historii. Odcinek jest tak dobrze napisany, że można go oglądać w nieskończoność, zarówno jak całość, jak i zwracając uwagę tylko na świetne i jakże ważne dla serialu elementy. Bo poza kultowym przeciwnikiem, kultową Sally Sparrow, kultowym monologiem Doktora (dużo tego kultu wyszło) ten odcinek dał nam jeszcze jeden kultowy „motyw” – timey-wimey (słuchając tłumaczy BBC – czaso-maso). Od tego czasu uniwersalna kwestia, gdy Doktor nie wie, jak coś wytłumaczyć. A i tak brzmi mądrze. Po prostu wibbly-wobbly, timey-wimey… stuff.

Słów parę o Płaczących Aniołach się należy. Przeciwnik absolutnie genialny, w tej czystej, początkowej postaci. To jak potem tę rasę Steven Moffat rozwijał i eksploatował, to zupełnie inna sprawa. Ale w Mrugnięciu widzimy przeciwnika prostego, a zarazem genialnego. Inteligentne, przerażające istoty, tak stare jak sam czas, gdy się na nie patrzy zamieniają się w kamień, nie mogą się ruszyć, ale też nie można nic im zrobić. Choć zawsze mnie zastanawiało, co się stanie, gdyby się wysadziło posąg laską dynamitu. Ewentualnie siedmioma. Niemniej wróg naprawdę przerażający, co jeszcze wzmacnia nam ostatnia scena, gdzie znacząco pokazuje się nam wiele różnych posągów, nie tylko tych przedstawiających anioły. Bójcie się, Whovianie, bójcie się wszystkiego. Tym, co nas tak przeraża w Aniołach i sprawia, że są naprawdę straszne, nie jest wcale to, że mogą być każdym posągiem, ale to, co mówi Doktor. Don’t blink. Blink and you’re dead. Don’t turn your back. Don’t look away. And DON’T. BLINK. Good luck. Kilka prostych zdań, dzięki którym każdy Whovianin wie, jak jest mrugać po angielsku, ale też zdań, które realnie przerażają. Nie możesz mrugnąć, nawet delikatnie, nawet na chwilę. Bo zginiesz. Nie możesz też uciec, bo w którymś momencie spuścisz wzrok z Anioła. I zginiesz. Gdy Anioł zechce ci coś zrobić, praktycznie nie masz szans na ucieczkę. Ile możesz nie mrugać? Genialnymi zbliżeniami na oczy w akompaniamencie ostatnich kilkunastu sekund utworu Blink Murraya Golda (warto odsłuchać cały, perfekcyjnie wpisuje się w odcinek) ukazano nam chwilę przez mrugnięciem. Jaki to ogromny trud powstrzymać je jak najdłużej, ale mimo strachu i nadchodzącej „z rąk” Anioła śmierci, nic nie można zrobić. Co jakiś czas przez fandom przechodzi dyskusja, czy jeśli ktoś będzie mrugać naprzemiennie, to nic się nie stanie. No jakoś dotąd nikt nie sprawdził. A czy mamy pewność, że w którymś momencie nie przymkniemy obu oczu? Doktor mówi, że Anioły przynoszą dziwną śmierć. Przenoszą w przeszłość, całe dotychczasowe życie, praca, związki, znajomości znikają w ułamku sekundy. Niby dalej się żyje, można przeżyć długie, szczęśliwe życie od nowa, ale w zupełnie innej rzeczywistości.

No właśnie, w innej rzeczywistości. Czy nie jest zastanawiające, że tak łatwo ułożyć sobie życie? Zarówno Kathy, jak i Billy zakładają rodziny, mają dzieci czy wnuki (w przypadku Kathy wręcz spory tłum), znajdują nowe zawody, odnajdują się w zupełnie innym świecie, żyją długo i szczęśliwie. Tylko czy to aby nie jest za proste. Oczywiście rozumiem przekaz – Sally nie martw się, mieliśmy dobre życie, nic nie możesz zrobić, skup się na Aniołach, a potem żyj szczęśliwie. To jest ogólnie ważne dla fabuły. Tylko wyobraźmy sobie, że nagle jesteśmy cofnięci o te nawet 50 lat. Bez telefonów komórkowych, o internecie nie wspominając, bez całego mnóstwa wynalazków cywilizacji, które przez te kilkadziesiąt lat zrobiły kilka milowych kroków naszej cywilizacji. Czy odnaleźlibyśmy się? Czy dałoby się normalnie żyć? Może tak. Może to tylko jednostkowe przykłady, a nie reguła, a w końcu Kathy trafiła na właściwego człowieka na samym początku, a szczegółów historii Billy’ego właściwie nie znamy. Ale jednak wydaje mi się, że to motyw przyjemny, jednak trochę naciągany i w rzeczywistości tragedia byłaby dużo większa.

Niewiele jest postaci, które po jednym epizodzie pamiętamy. Czasem doceniamy oglądając, mówimy, że chcielibyśmy widzieć daną postać na stałe, ale nie pamiętamy o niej tak zwyczajnie. Zupełnie inaczej jest z Sally Sparrow, jeden odcinek, ładnie domknięta historia oraz jedna z najbardziej kultowych i rozpoznawalnych postaci epizodycznych w New Who. Może to kwestia tego, że jest to kolejny już odcinek w tej serii niemal bez Doktora (choć w zupełnie inny sposób) i ktoś inny, w tym wypadku właśnie Sally, musi prowadzić widza przez akcję. Może to kwestia swoistego uroku samej postaci czy też grającej ją Carey Mulligan, ale tak naprawdę trudno jej nie lubić. Miła, sympatyczna i inteligentna. Bardzo pasująca na towarzyszkę. Nie zajmuje jej zbyt wiele czasu na pogodzenie się z tym, że może prowadzić rozmowę z postacią w telewizorze. Szybko również przychodzi jej do głowy, że tajemniczy klucz znaleziony w tajemniczym domu może pasować do tajemniczej budki stojącej w policyjnym garażu. Sally drąży i docieka, szuka odpowiedzi, nie tkwi w utartych ramach myślenia, potrafi przyjąć, że coś totalnie nieprawdopodobnego jest możliwe, realne i właśnie się dzieje. Przy tym jest naprawdę ludzka, zwyczajna, ma dom, pracę, marzenia, poczucie humoru, po tajemniczej przygodzie z TARDIS potrafi po prostu stanąć za ladą i pracować w sklepie z płytami, wieść normalne życie (choć nie przestaje myśleć o Doktorze!). Dlaczego więc lubimy Sally Sparrow? Bo jest naprawdę świetna i normalna. I chcielibyśmy jej więcej, tylko że ona ma swoje życie, normalne życie. Z Larrym.

Odcinek Doktora Who bez Doktora to zawsze ryzyko. To już pisałem kilka razy, ale czasem lubię się powtarzać, jak mi się wydaje, że tworzę coś mądrego (zazwyczaj tylko się wydaje). Z jednej strony dlatego, że akcję musi pociągnąć wtedy ktoś inny – tu świetnie poradziła sobie Carey Mulligan. Po drugie również dlatego, że ten nasz tytułowy Doktor jak już się z rzadko pojawi ma trudne zadanie, żeby się pokazać. Ale od czego mamy Davida Tennanta. Od mrugnięcia z delikatnym uśmieszkiem pod koniec słynnej kwestii „Dont’ blink”. Od totalnej dezorientacji na twarzy, gdy Sally przeszkadza mu w pogoni za rodzącymi się jaszczurami (chyba?). Od zadumy nad losem eksplodujących kur. Od profesorskiej powagi (i te okulary!) na nagraniach, gdy mówiąc rzeczy totalnie dziwne, przedrzeźniając się kilkadziesiąt lat wcześniej z bieżącym dialogiem, ale wciąż z tą powagą. W drobnych momentach, w drobnych wstawkach, Doktora nie ma, ale wciąż jest gwiazdą, wciąż jest postacią pierwszoplanową. Takie rzeczy tylko z Tennantem.

Co by było, gdyby Mrugnięcie („Blink”) nigdy nie powstało? Nie poznalibyśmy Sally Sparrow, jednej z najlepszych towarzyszek New Who. Nie poznalibyśmy w ten fantastyczny sposób Płaczących Aniołów, jednej z najbardziej niebezpiecznych, ale i fascynujących ras w całej historii DW. Nie usłyszelibyśmy kultowego monologu o mruganiu, który zna każdy Whovianin, ani też niezastąpionego nawet dziś powiedzonka timey-wimey. Z jednej strony mamy więc jedną z lepszych i ciekawszych fabularnie historii w New Who, z drugiej odcinek, który wprowadził nam tyle elementów, bez których dziś serialu sobie nie wyobrażamy. Stevenie, po co było ci zostawać showrunnerem…

A jaka jest wasza opinia o tym odcinku? Piszcie w komentarzach.