10 lat minęło – podsumowanie pierwszej serii

Subiektywne podsumowanie pierwszej serii po cyklu recenzji. Zapraszamy!

Wiele dobrego, ale i sporo złego można powiedzieć o pierwszej serii. Oglądając ją po raz kolejny po kilku latach zupełnie inaczej też patrzy się na wszystko (w tym na wydarzenia czy postacie). To niskobudżetowa seria, z przeciętnymi efektami specjalnymi, a i przez to niezbyt wyrafinowanymi przeciwnikami. Ale jednak ma pewien klimat. Od czegoś Doktor Who musiał zacząć swój wielki powrót. Jak już wiemy po latach: powrót triumfalny. I kiedy patrzy się na to przez pryzmat ostatnich dziesięciu lat i minionych już siedmiu kolejnych serii, to jednak ten początek należy docenić.

Trochę trudno jednak powiedzieć, że nowego widza ta seria bardzo zachęcała. Gdy powstaje dyskusja, jaki odcinek New Who polecić znajomym na początek przygody z Doktorem, bardzo rzadko proponuje się odcinki pierwszej serii. Również globalna popularność Doktora Who nie zaczęła się w (krótkich) czasach Christophera Ecclestona, a dopiero, gdy w serialu rządził David Tennant. Są fani, którzy dopiero po obejrzeniu choć części odcinków z nim wracają do pierwszej serii. Na pierwszy raz jest to więc przeprawa ciężka i dużo… lepiej ogląda się ją po raz kolejny.

Po obejrzeniu i opisaniu wszystkich odcinków pierwszej serii (które mieliście okazję śledzić na naszej stronie w ostatnich tygodniach) pokusiłem się o małe podsumowanie najlepszych i najgorszych pod różnymi aspektami rzeczy:

Najlepszy odcinek

Nie mogłem się zdecydować, więc wybrałem dwa:

Atomowe miasto („Boom Town”)
Odcinek świetny pod wieloma aspektami. Przede wszystkim pokazuje, że Slitheenowie nie muszą tylko pierdzieć (a wręcz prawie wcale nie muszą), przez co są dużo bardziej przystępni. To także świetnie widowisko psychologiczne, które pomimo bardzo statycznej akcji (z pozoru nudnej kolacji Doktora i Blon ciągnącej się przez większość odcinka), przyciąga uwagę i zaciekawia. Niesamowita gra emocji, próby wzajemnego rozpracowania, pokaz silnych osobowości i manipulacji uczuciami. To także pokazanie w pełnej krasie kunsztu aktorskiego Christophera Ecclestona i Annette Badland. Szczerze mówiąc, po tym odcinku można było bardziej zrozumieć i paradoksalnie polubić rodzinę Slitheen i ogólnie tę rasę. Szkoda, że RTD później zepsuł to dobre wrażenie, wciskając pierdzących Slitheenów do każdego sezonu Przygód Sary Jane. Na plus dla Atomowego miasta zaliczam także fakt, że Rose pozostała raczej w cieniu, a Mickey w końcu oprzytomniał (choć jak się okazało, nie na długo). Esencją tego odcinka, stanowiącą o jego klasie, jest właśnie scena w restauracji.

Niespokojni nieboszczycy („The Unquiet Dead”)
Tu dla odmiany odcinek, który pokazał, że nie trzeba genialnych efektów specjalnych i wyrafinowanych technik, jeśli ma się świetny pomysł. A Mark Gatiss uderzył widza na sam początek tym, co najbardziej w nim lubimy. Specyficzną odmiennością od tego, co prezentuje większość scenarzystów DW. Sam pomysł na odcinek jest prosty – umarli wstają z grobów, ale w rzeczywistości kryje się za tym dużo straszniejsza tajemnica. Nie trzeba było kostiumów, komputerowo wygenerowanej żywej magmy czy innych trzeszczących straszydeł. A jednocześnie poruszono jeden z najbardziej pierwotnych strachów ludzkich, strach przez zmarłymi i przed duchami. Przed tymi, którzy żyją, choć nie powinni. Nieskomplikowany przeciwnik, prosty, logiczny wręcz sposób poruszania się i tajemnica istot uwięzionych w innym świecie. Trzy elementy, które stworzyły genialny, szybki, trochę straszny odcinek, jeden z najlepszych w serii. Taki, jakich powinno być jak najwięcej.

Najgorszy odcinek

Kosmici z Londynu („Aliens of London”)

Niestety, wprowadzenie Slitheenów wypadło fatalnie. O ile druga część historii ratuje całość opowieści, to wprowadzenie było kwintesencją słowa „koszmar”. Właściwa akcja zajęła jakieś 15 minut, przez pozostały czas oglądaliśmy dłużyzny, niepotrzebne wstawki i bardzo pocięty obraz. Odcinek, który miał prawdopodobnie stopniować napięcie do finałowego ujawnienia się Slitheenów, wskazując nam wyraźnie związek otyłych, pierdzących ludzi powiązanych, z wszystkimi ważnymi wydarzeniami, był po prostu nudny. Na ekranie nic się nie działo, więcej czasu spędziliśmy patrząc na imprezy i wyrzuty w rodzinnie Rose niż na kosmiczne akcje. Czasem aż trudno oglądać.

Najlepszy bohater odcinka

Lynda

Wybawiona z domu Wielkiego Brata przez Doktora i nieodstępująca go na krok bohaterka odcinka finałowego. Inteligentna, pomysłowa i odważna, świetnie czuła się przy Doktorze i Doktorowi dobrze się z nią współpracowało. Postać napisana bardzo dobrze, była ludzka, ale gotowa odkrywać nowe rzeczy. Świetny materiał na towarzyszkę. A być może nawet miała nią być. W komentarzu pod recenzją Każdy swoją drogą („Parting of The Ways”) czytelniczka Alumfelga bardzo słusznie zauważyła, że po odejściu Rose RTD trzymał się zasady „jeden sezon, jeden towarzysz”. A wątek Rose w drugiej serii, który w dużej mierze był wątkiem miłosnym, bez żadnego głównego metawątku spajającego te odcinki (takiego jak Bad Wolf z serii pierwszej), był po prostu słaby. I bardzo prawdopodobne, że wymuszony nieplanowanym odejściem Ecclestona. Może to Billie Piper miała odejść, ustępując miejsca Jo Joyner. Niestety, chyba nigdy się nie dowiemy.

Najgorszy bohater odcinka

Charles Dickens

I piszę to z dużym smutkiem, bo bardzo lubię i cenię twórczość Dickensa. Jako jedna z ikon literatury angielskiej, zasługiwał na dobrą rolę. Dobrze został później napisany Szekspir, genialnie Agata Christie, a Dickens… nie. Postać o niesamowitym dorobku, fantastycznym życiu zostaje statystą w, nomen omen, jednym z najlepszych odcinków serii. To praktycznie jedyna rzecz,  na którą mogę narzekać w odcinku Gatissa, totalne marnotrawstwo ogromnego potencjału, jaki ma ten Dickens. Świetnie wykorzystana pod koniec odcinka jego niedokończona książka to jedyny smaczek, który daje możliwość poczucia prawdopodobieństwa realności, tak przeze mnie (i podejrzewam, że przez wielu innych) uwielbianą. Jednak przy takim napisaniu postaci, jakie dostaliśmy odcinek nie ucierpiałby, gdyby Dickensa w nim nie było. W sumie jest to zastanawiające, czy Gatiss nie potrafił już w ten dobry odcinek wpleść udanego Dickensa, czy tak po prostu wyszło. Nie zmienia to faktu, że Dickens zasłużył na dużo lepszy występ.

Najlepszy przeciwnik

Dalekowie

Długo rozważałem, czy dać palmę pierwszeństwa Dalekom, czy jednak zwrócić się ku genialnym duchom z Niespokojnych nieboszczyków. Ostatecznie uznałem, że chociaż odcinki z Dalekami nie były ani złe, ani porywające, to jednak tradycja zwycięży. Mimo że duchy bardzo sobie cenię i się nimi zachwycam. Dalekowie to jednak klasa sama w sobie. Wyrachowani, sprytni, inteligentni mordercy. A jednocześnie niewielu jest fanów serialu, którzy ich nie lubią. Ot, po prostu takie przyjemne pieprzniczki mówiące zmodulowanym głosem. A na mnie robiące ogromne wrażenie poziomem taktyki i organizacji; szczegółowego rozplanowania swoich zamiarów. Dalekowie nigdy się nie znudzą i bardzo dobrze, bo to nie tylko żywa legenda serialu, ale bez względu na poziom odcinka, postacie, które poziom trzymają zawsze.

Najgorszy przeciwnik

Lady Cassandra

Druga historia z jej udziałem nieco złagodziła jej wizerunek, ale w moim odczuciu i tak pozostała beznadziejną postacią. I na tę drugą szansę nie zasługiwała. Trzeszcząca płachta, po setkach operacji plastycznych, wrzeszcząca, żeby ją nawilżyć? Ani pierdzący Slitheen ani sztywne manekiny nie były tak słabe. Bo co to właściwie jest za przeciwnik? Potrafi myśleć (nawiasem mówiąc, gdzie ona w tej płachcie ma mózg?), ale sama nic nie zrobi, jest uzależniona od innych. Trudno jest bać się takiego przeciwnika, choćby nie wiem jak miał diaboliczne plany. A jeszcze dać mu drugi odcinek? To jest dla mnie jedna z największych tajemnic tej serii.

Najlepszy utwór muzyczny

Bad Wolf Theme

Nie zamierzam przy tym wskazywać najgorszego utworu muzycznego, tym bardziej, że niezbyt się na tym znam.  Jednak chciałem zwrócić uwagę właśnie na Bad Wolf Theme, który w moim odczuciu jest jednym z najlepszych motywów muzycznych w serialu w przeciągu ostatniego dziesięciolecia. Przewija się zresztą w wielu innych motywach aż do końca ery Russella T Daviesa. Muzyka prosta, nieskomplikowana, utwór oparty właściwie na wokalu (jeśli można to tak nazwać), a jednak tajemniczy, pojawiał się w różnych momentach i niesamowicie budował napięcie, wywoływał ciarki. A to bardzo ważne w muzyce serialowej.

Najgłupszy moment

Doktor ignorujący Bad Wolf

Tu analogicznie nie zamierzam podawać najmądrzejszego momentu. Ten zabieg scenariuszowy uderzył mnie chyba najbardziej. Doktor – Władca Czasu, podróżujący w czasie i przestrzeni od kilkuset lat, przenikliwy, obdarzony niezwykłą inteligencją i posiadający ogromną wiedzę. Ten Doktor zauważa, że wszędzie w czasie i przestrzeni podążają za nim dwa słowa, Bad Wolf, po czym… ignoruje ten fakt. Rozumiem, gdyby zauważyła to Rose i zignorowała, a nawet, gdyby zauważył go Jack, ale Doktor… Ja rozumiem zabieg scenarzysty, żeby już wszyscy ostatecznie zauważyli i mieli pewność, że te słowa podążają za nimi. Generalnie bardzo sprytny wybieg podsycający emocje. Ale nie przeoczony przez Doktora, bo przez to wygląda zwyczajnie głupio. Doktor wyszedł na głupca. I totalnie to do mnie nie trafia.

***

Pierwsza seria to moment w serialu, od którego niełatwo zacząć, choć pewne rzeczy się zauważa i docenia dopiero po kolejnym seansie. Seria dla fanów obytych i przyzwyczajonych. Ma swoje dobre i słabe strony, rzeczy, które ją wyróżniają, zarówno pozytywnie, jak i negatywnie. I generalnie po obejrzeniu tej serii ponownie po latach stwierdzam, że mimo wielu cierpkich słów w tym cyklu felietonów, mnie się ona podoba.
Jako że to już koniec mojego cyklu chciałbym podziękować wszystkim czytającym, komentującym, lajkującym i udostępniającym, bo bez was nie miałbym po co pisać.

A na koniec – jakie Wy macie opinie o tej serii? Co Wam się bardzo podobało, a co zdecydowanie nie? Może potraficie wskazać inne najlepsze i najgorsze elementy? Piszcie w komentarzach.